DLACZEGO WARTO ZOSTAĆ RODZINĄ ZASTĘPCZĄ?

Rodziny zastępcze mogą liczyć na wsparcie finansowe, które obejmuje m.in.:

• świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej;
• świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej niezawodowej i zawodowej;
• dodatek na dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności – na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka;
• dodatek na dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej zawodowej na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich – na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka;
• atrakcyjne wynagrodzenie w przypadku zawodowych rodzin zastępczych.

Ponadto rodziny zastępcze mogą uzyskać mieszkanie na czas sprawowania tej funkcji.

Pozamaterialne wsparcie dla rodzin zastępczych

• bezpłatna pomoc prawnika, mediatora, pedagoga, psychologa oraz terapeuty.
• możliwość uczestniczenia w bezpłatnych szkoleniach i spotkaniach grup wsparcia.
• wsparcie koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, który udziela profesjonalnej pomocy w kwestiach związanych z pełnieniem roli rodzica zastępczego oraz w sprawach dziecka znajdującego się w pieczy zastępczej.

Funkcję rodziny zastępczej może pełnić zarówno małżeństwo, jak i osoba nie pozostająca w związku małżeńskim, jeżeli:

• dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;
• nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;
• wypełniają obowiązek alimentacyjny – w przypadku, gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;
• nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;
• są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone: zaświadczeniem o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, wystawionym przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej oraz opinią o posiadaniu predyspozycji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej (wystawioną przez zespół psychologów Zespołu ds. Rodzinnej Pieczy Zastępczej);
• przebywają na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
• zapewniają odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokojenie jego indywidualnych potrzeb, w tym: rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego, właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań, wypoczynku i organizacji czasu wolnego;
• nie figurują w bazie danych Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym;
• pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo;
• w przypadku rodziny zastępczej niezawodowej, co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodu.

CO ZROBIĆ BY ZOSTAĆ RODZINĄ ZASTĘPCZĄ?

Rodzina zastępcza to forma opieki nad małoletnim dzieckiem, którego biologiczni rodzice są nieznani albo pozbawieni władzy rodzicielskiej lub którym ją ograniczono. Bezbronne dzieci wymagają otoczenia ich opieką oraz zapewnienia im odpowiednich warunków rozwoju.

ABY ZOSTAĆ RODZINĄ ZASTĘPCZĄ NALEZY WYKONAĆ NASTĘPUJĄCE DZIAŁANIA:

Krok 1. złożyć wniosek do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach;

Krok 2. uczestniczyć w spotkaniu z pracownikami Zespołu ds. Rodzinnej Pieczy Zastępczej (w miejscu zamieszkania wnioskodawcy) w celu dokonania oceny sytuacji rodzinnej, zdrowotnej i mieszkaniowej;

Krok 3. wziąć udział w spotkaniu z psychologiem i pedagogiem pozwalające na ustalenie predyspozycji oraz motywacji kandydata na rodzica zastępczego;

Krok 4. po zebraniu ww. informacji oraz po zakwalifikowaniu, następuje udział w szkoleniu przygotowującym do pełnienia funkcji rodziny zastępczej.

Proces kwalifikacyjny

Kandydat potwierdzający gotowość do podjęcia się roli rodziny zastępczej przechodzi przez proces kwalifikacji. Pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej ustalają termin spotkania z kandydatem w jego miejscu zamieszkania, w celu rozeznania warunków mieszkaniowo – bytowych rodziny, stylu i trybu życia kandydata, jego sytuacji rodzinnej, zdrowotnej, zawodowej i finansowej.

Podczas wizyty w domu kandydata, obecny jest psycholog Zespołu ds. Rodzinnej Pieczy Zastępczej oraz koordynator rodzinnej pieczy zastępczej, który spisuje protokół oraz gromadzi dokumenty niezbędne w procesie opiniowania.

Podczas spotkania kandydat zostaje poinformowany o terminie przeprowadzenia badań psychologiczno-pedagogicznych, które pozwalają określić m.in. predyspozycje kandydata oraz jego kompetencje wychowawcze i motywację do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Badania przeprowadzane są w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Katowicach.

Po ustaleniu przez zespół opiniujący czy kandydat spełnia warunki określone w obowiązujących przepisach, zostaje on skierowany na szkolenie, przy czym osoba nie pozostająca w związku małżeńskim uczestniczy w szkoleniu sama, a małżonkowie są zobowiązani uczestniczyć w szkoleniu wspólnie.

W przypadku, gdy sąd zwraca się do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej z wnioskiem o wydanie opinii o kandydatach na rodzinę zastępczą, procedura opiniowania nie ulega zmianie.

Kandydat uczestniczący w procesie opiniowania zobowiązany jest przedłożyć dokumenty, m.in.:

• zaświadczenie o zatrudnieniu i dochodach;
• potwierdzenie stałych miesięcznych wydatków i złożenie stosownego oświadczenia o niezaleganiu w opłatach związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego, oświadczenia kandydata o braku jakiegokolwiek zadłużenia, w tym mieszkaniowego;
• dokument umowy najmu lokalu (w przypadku mieszkania wynajmowanego) lub akt notarialny (w przypadku mieszkania własnościowego);
• zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej;
• zaświadczenie o niekaralności, w przypadku kandydatów na rodzinę zastępczą niezawodową i zawodową;
• oświadczenie o wypełnianiu obowiązku alimentacyjnego oraz kwestii praw rodzicielskich (w odniesieniu do własnych dzieci);
• dokumenty potwierdzające wykształcenie kandydata.

Typy rodzin zastępczych:

Wyróżniamy trzy rodzaje rodzin zastępczych:

Spokrewnione – czyli takie, gdzie funkcje rodziny mogą pełnić wstępni (dziadkowie, pradziadkowie) i rodzeństwo.

Niezawodowe – czyli małżonkowie lub inne osoby niespokrewnione z dzieckiem, wujostwo, kuzynostwo (osoby, które nie są wstępnymi i rodzeństwem).

Zawodowe – czyli małżonkowie lub inne osoby niespokrewnione z dzieckiem